واژگان قرآن: " اهل" (1)

واژه " اهل " در قران بيش از 60 بار همراه با ضماير " ه " , " ها " , " هن " , " هم " , " ک " , " کم " , " ي " و " نا" آمده است و همچنين 62 بار نيزبه صورت ترکيبي با کلمات " الکتاب " , " الانجيل " , "البيت " , " الذکر " , " القري " , " القريه " , " المدينه " , " مدين " , " يثرب " , " النار " , "التقوي " , " المفغفره " آمده است.

به طور کلي اين واژه هم دلالت بر "جمع " و هم "مفرد" دارد.اين آيات انسان ها يا مردم را مورد خطاب قرارد مي دهند. گاهي گروه بزرگي از اجتماع و گاهي نيز فقط يک نفر را مورد خطاب قرار مي دهند.
1. ساکنان يا مردمان:
"وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَـَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ" بقره 126: و آنگاه که ابراهيم گفت: خداي من اين سر زمين را امن گردان و ساکنان ان را از ميوه هاي ان بهره مندشان گردان...

2. فرمانروايان:
"وَمَا لَكُمْ لاَ تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَـذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا" نساء 75: چرا بايد در راه خدا و نجات مردان زنان وکودکان بي پناه نجنگيد که ميگويند پروردگارا مارا از اين سر زميني که حکام ان ستمگرند نجات ده و از جانب خود حامي و ياوري براي ما بیاور.

3. پيروان و زن:
" وَنُوحًا إِذْ نَادَى مِن قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ" انبياء 76: هنگامي که ,پيشتر نوح ما را به فرياد خواند دعايش را پذيرفتيم او و پيروانش را از بلاي بزرگ نجات داديم.


"فَأَنجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ" اعراف 83: پس ما لوط وپيروانش, به جز همسرش را نجات داديم ...
" وَاسُتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِن دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ قَالَتْ مَا جَزَاء مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوَءًا إِلاَّ أَن يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ" يوسف 25: وبه سوي در دويدند, پيراهن يوسف از پشت دريده شد, دم در به شوهر زن برخوردند . زن به شوهر گفت: کسي که به همسرت قصد بدي کند سزايي جز زندان يا شکنجه دردناک نيست.

4. مالک يا صاحب:
" إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُواْ بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا" نساء 58: خداوند به شما دستور مي دهد که امانت ها را به مالکانشان برسانيد...
5. فرزند:
" وَنَادَى نُوحٌ رَّبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابُنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ" هود 45: نوح دعا کرد: پروردگارا پسرم از خاندان من است و وعده تو راست است وتو اگاه ترين وعادل ترين دادگر هستي.
6. بستگان و برادر:
" وَاجْعَل لِّي وَزِيرًا مِّنْ أَهْلِي هارون اخي" طه 29-30: و ياوري از بستگانم, برادرم هارون را, برايم قرار ده.
7. خانواده :
"اذْهَبُواْ بِقَمِيصِي هَـذَا فَأَلْقُوهُ عَلَى وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا وَأْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ" يوسف 93:اين پيراهن مرا با خود ببريد تا بينا شود وهمهء خانواده ی خود را پيش من آوريد.
8. همفکران و دوستان :
" وَإِذَا انقَلَبُواْ إِلَى أَهْلِهِمُ انقَلَبُواْ فَكِهِينَ" مطففين31: به ميان دوستان و همفکرانشان شادمان باز ميگشتند.

9. ورثه:
" وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلاَّ خَطَئًا وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَئًا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلاَّ أَن يَصَّدَّقُواْ فَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مْؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةً فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللّهِ وَكَانَ اللّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا" نساء 92: هيچ مومني نبايد مومن ديگري را بکشد مگر از روي خطا.کسي که مومني را به خطا کشت بايد برده مومني را آزاد وخون بهايش را به ورثه مقتول بپردازد مگر اينکه آنها ببخشند ...

بنا بر اين واژه " اهل" به معنای ساکنان يا مردمان, فرمانروايان, پيروان, همفکران و دوستان, مالک يا صاحب, ورثه, بستگان, خانواده, زن, برادر و فرزند می باشد. والله اعلم
ادامه دارد...